قوانین مرحله دوم مسابقه کاپ فیزیک ایران (کفا)

دوره اول و دوم متوسطه

قوانین کاپ فیزیک ایران (کفا)

کاپ فیزیک ایران یک رقابت علمی پژوهش محور است که میان دانش آموزان دوره متوسطه برگزار می شود. در این مسابقه هر سال مجموعه ای از سوالات باز» در رشته فیزیک منتشر می شود. شرکت کنندگان با پژوهش درباره پدیده های مطرح شده در سوالات، تلاش می کنند تا تبیینی علمی برای آن ها بیابند. در رویداد اصلی رقابت، گروه ها در قالب « نبردهای علمی » نتیجه پژوهش های خود را ارائه می دهند و این نتایج مورد نقد علمی دیگر شرکت کنندگان قرار می گیرد.

سوالات مسابقه

مسابقه کاپ فیریک ایران هر ساله با محوریت حل مسائل مسابقه بین المللی فیزیکدانان جوان (IYPT) برگزار می شود. فرایند مسابقه با انتشار ۱۷ سوال آغاز می شود. سوالات مسابقه زمینه های مختلف فیزیک از جمله مکانیک، الکتریسیته و مغناطیس، اپتیک، ترمودینامیک سیالات و صوت را شامل می شود. دانش آموزان تا زمان برگزاری مسابقه فرصت دارند تا بر روی سوالات کار کنند و نتایج خود را در قالب گزارشی برای هر سوالی آماده نمایند.

 

شرکت کنندگان مسابقه

• تعداد اعضای هر گروه شرکت کننده می تواند از ۳ تا ۵ نفر باشد.
• دانش آموزان پایه های نهم، دهم، یازدهم و دوازدهم متوسطه مجاز به شرکت در مسابقه می باشند .
• الزامی ندارد که تمام اعضای گروه از یک پایه تحصیلی باشند.
• اعضای گروه می توانند از مدارس متفاوتی باشند.
• اعضای گروه پس از ثبت نام در مسابقه قابل تغییر نیست.
• هر گروه یکی از اعضایش را به عنوان کاپیتان معرفی می کند.
• کاپیتان نماینده رسمی گروه در نبردهای علمی است.
• محدودیتی برای تعداد گروه های شرکت کننده از یک مدرسه وجود ندارد .
• هر گروه باید توسط یک یا دو سرپرست از مدرسه همراهی شود.
• شرکت کردن دانشجویان در این مسابقه مجاز نیست.

 

مراحل مسابقه

کاپ فیزیک ایران در دو مرحله برگزار می شود:

مرحله اول:هر گروه تا زمان تعیین شده نتیجه پژوهش خود روی یکی از سوالات را در قالب یک ویدیو تهیه و برای هیئت داوران مسابقه ارسال می کند، ویدیوها توسط هیئت داوران مسابقه داوری و گروه های منتخب به مرحله دوم مسابقه راه می یابند.

مرحله دوم: گروه های راه یافته به مرحله دوم در رویداد اصلی مسابقه حضور می یابند. رقابت در این مرحله در قالب نبردهای علمی برگزار می گردد.

قوانین مرحله اول

1- محتوای ویدیو

ویدیوی ارسالی حاوی اراته یکی از ۱۷ سوالی است که گروه شرکت کننده روی آن کار کرده است.

• ارائه مطلوب شامل بررسی نظری، عملی (مشاهدات و آزمایش)، تحلیل و نتیجه گیری است.
• در ابتدای ارائه معرفی کوتاهی از گروه و اعضای آن الزامی است.
• در انتهای ارائه توضیح مختصری در مورد کارهایی که در آینده روی این سوال انجام خواهد شد طرح شود.
• نوشته ها، نمودارها و سایر محتویات ارائه باید واضح و خوانا باشد.
• ارائه الزاما توسط یکی از اعضای گروه صورت می گیرد و عضو ارائه دهنده باید در ویدیو حضور داشته باشد.
• گروههای شرکت کننده از یک مدرسه مشترک ملزم به ارائه سوال های متفاوت می باشند.
• با توجه به بخش زبانی مورد انتخاب گروه شرکت کننده، ارائه به یکی از دو زبان فارسی یا انگلیسی صورت میگیرد.
• مدت زمان ویدیو ارسالی باید بین ۱۰ تا ۱۲ دقیقه باشد.

 

۲– معیارهای ارزیابی ویدیوها

معیارهای گروه داوری برای ارزیابی ارائه ها به شرح ذیل است:

• توضیح علمی پدیده

– مشاهدات

– بررسی نظری پدیده

– بررسی تجربی پدیده ( آزمایش)

– مقایسه نتایج نظری و آزمایش

– نتیجه گیری

– ذکر منابع مورد استفاده

• نوآوری و خلاقیت
• نحوه ارائه

– قابل فهم بودن ارائه

– ساختار مند بودن ارائه

– جذابیت ارائه

– تسلط ارائه دهنده

3- ارسال ویدیو

• حجم ویدیو ارسالی قابل پذیرش حداکثر ۱۰۰ مگابایت است.
• گروهها موظف اند از دریافت ویدیو ارسالی توسط گروه اجرایی مسابقه اطمینان حاصل کنند.

۴- رده بندی گروه ها

• ۳۰ گروه برتر مرحله اول به مرحله دوم مسابقه راه می یابند
• ۱۰ گروه بعدی میتوانند به عنوان بیننده در مرحله دوم مسابقه حضور یابند.

 

قوانین مرحله دوم

رقابت در مرحله دوم به صورت حضوری برگزار می شود. در این مرحله، گروه های شرکت کننده در دسته های سه تایی به “نبرد علمی” می پردازند: گروه اول (Reporter) نتیجه پژوهش خود روی یکی از سوالات را در قالب ارائه پاورپوینت ارائه می دهد؛ گروه دوم (Opponent) در قالب یک مباحثه علمی کار ارائه شده را به چالش می کشد؛ و گروه سوم (Reviewer) عملکرد هر دو گروه را نقد و بررسی می کند. داورها کل فرایند نبرد را زیر نظر می گیرند و به عملکرد گروه ها امتیاز می دهند.

 

1- هیئت داوران

داوران توسط کمیته مرکزی و با نظر کمیته اساتید انتخاب می شوند. هیئت داوران در هر اتاق حداقل از ۳ داور تشکیل می شود. هر تیم باید یک عضو در هیئت داوران داشته باشد که این عضو می تواند همان سرپرست تیم باشد. سرپرست تیم ها نمی تواند یکی از اعضای هیئت داوران در نبردی که تیمشان شرکت می کند باشند و در صورت امکان، نباید یک تیم را بیش از دو بار امتیازدهی کنند.

 

2-دستور کار مسابقه

بسته به کل تعداد تیم های شرکت کننده، همهی تیم ها در ۲ الی ۳ نبرد فیزیک شرکت می کنند.

بعد اتمام نبردها، ۳ گروه حائز بیشترین امتیاز کل به نبرد علمی نهایی (فینال) راه می یابند. چنانچه گروهی در همه نبردهای علمی خودش رتبه اول را کسب کرده باشد، این گروه نیز به عنوان گروه چهارم به نبرد نهایی راه می یابد.

3- قوانین نبرد علمی

• نبردهای علمی در دو بخش مجزا به زبان های فارسی و انگلیسی برگزار می شود .
• . برای هر نبرد علمی، ۳ یا ۴ گروه در هر اتاق حضور دارند
• : به دلیل ساختار مسابقه در مرحله دوم، امکان انصراف از مسابقه یا عدم ایفای نقش یک گروه در نبرد وجود ندارد.
• در حین یک نبرد اعضای یک نیم فقط اجازهی گفتگو با یکدیگر را دارند.
• قبل از شروع یک نبرد، هیئت داوران و تیم ها معرفی می شوند.
• هر نبرد علمی در سه (یا چهار ) مرحله انجام می شود. در هر مرحله، یک گروه، یکی از نقش های زیر را ایفا می کند : ارائه دهنده (Reporter)، حریف (Opponent). منتقد (Reviewer) و بیننده (Observer)- در مراحل بعدی نبرد، نقش تیمها طبق جدول زیر عوض می شود :

 

	مرحله اول	مرحله دوم	مرحله سوم
تیم 1	ارائه دهنده	منتقد	حریف
تیم 2	حریف	ارائه دهنده	منتقد
تیم 3	منتقد	حریف	ارائه دهنده

 

	مرحله اول	مرحله دوم	مرحله سوم	مرحله چهارم
تیم 1	ارائه دهنده	بیننده	منتقد	حریف
تیم 2	حریف	ارائه دهنده	بیننده	منتقد
تیم 3	منتقد	حریف	ارائه دهنده	بیننده
تیم 4	بیننده	منتقد	حریف	ارائه دهنده

 

4- برنامه هر مرحله نبرد علمی

ترتیب عملکرد در یک مرحله از نبرد	حداکثر زمان (دقیقه)
حریف ، ارائه دهنده برای ارائه یک سوال به چالش می کشد	1
ارائه دهنده چالش را قبول یا رد می کند	1
آماده شدن ارائه دهنده	5
ارائه سوال توسط ارائه دهنده	12
سوال های حریف از ارائه دهنده و جواب های ارائه دهنده	2
آماده شدن حریف	3
حریف صحنه را به دست می گیرد (حداکثر 4 دقیقه ) بحث بین ارائه دهنده و حریف	14
حریف بحث را جمع بندی می کند	1
سوال های منتقد از ارائه دهنده و حریف و جواب به سوالات	3
آماده شدن منتقد	2
منتقد صحنه را به دست میگیرد	4
جمع بندی و نکات پایانی ارائه دهنده	2
سوالات هیئت داوران	5

 

توجه: در مجموع حداکثر زمان یک نبرد بین دانش آموزان ۵۵ دقیقه می باشد.

 

7- عملکرد تیم ها در نبرد علمی

ارائه دهنده راه حل سوال را ارائه می دهد، در حالیکه باید توجه مخاطبان را به ایده های فیزیکی اصلی و نتایج آن جلب کند.

حریف سوال هایی برای ارائه دهنده طرح می کند و ارائه را نقد می کند، در حالیکه به بی دقتی ها و خطاهای محتمل در درک سوال و راه حل سوال اشاره می کند. حریف نکات قوت و ضعف راه حل و ارائه ی ارائه دهنده را تحلیل می کند. بحث حریف نباید تبدیل به ارائه راه حل خودش شود. در قسمت مباحثه، راه حل ارائه شده توسط ارائه دهنده مورد بحث قرار می گیرد.

منتقد برآورد کوتاهی از ارائه ی حریق و ارائه دهنده را عرضه می کند.

مشاهده کننده به صورت فعال در نبرد حضور نمی یابد و صرفا ناظر بر نبرد علمی است.

l در هر نبرد علمی، فقط یک عضو از هرگروه نقش ارائه دهنده، حریف یا منتقد را اجرا می کند، سایر اعضای گروه تنها مجاز هستند که نکات مختصری را بدون بر هم زدن نظم نبرد ذکر کنند (می توانند از کاغذهای یادداشت کوچک استفاده کنند ) یا از نظر فنی به هم گروهی خود کمک کنند (به عنوان مثال در پاورپوینت یا انجام نمونه آزمایش) .

l هیچ عضوی از یک گروه نمی تواند بیش از دو بار در یک نبرد ایفای نقش کند.

هیچ عضوی از یک گروه نمی تواند بیش از سه بار به عنوان ارائه دهنده در نبردهای علمی نقش ایفا کند.

l در نبرد نهایی هر یک از اعضای گروه فقط یک بار می تواند نقش ایفا کند.

۸ – قوانین چالش مسائل و رد کردن سوالات

1.تمام مسائلی که در یک نبرد ارائه می شوند باید متفاوت باشند.

2. حریف می تواند ارائه دهنده را برای ارائه هر سوالی به چالش بکشد مگر مسائلی که :

الف) پیشتر توسط ارائه دهنده رد شده است

ب) پیشتر توسط ارائه دهنده ارائه شده است؛

ج) پیشتر توسط حریف به چالش کشیده شده است

د) پیشتر توسط حریف ارائه شده است.

اگر کمتر از پنج مسئله برای چالش باقی مانده باشد، بندهای د، ج، ب، الف به همین ترتیب به صورت پی در پی حذف می شوند.

در یک نبرد علمی ارائه دهنده می تواند بدوم جریمه چالش به ۵ سوال متفاوت را رد کند. به ازای هر رد سوال بعدی ضریب امتیاز ارائه دهنده (قسمت ۱۰) به میزان ۰٫۲ کاهش می یابد. این کاستی در تمامی نبردهای علمی بعدی هم لحاظ می شود.

3– نبرد نهایی

گروه های ره یافته به نبرد علمی نهایی (فینال ) درظرف مدت چهار ساعت بعد از اعلام نتایج نبردها ، سوالی که در نبرد نهایی ارائه خواهند کر را انتخاب می کنند. در صورتیکه گروه ها سوالات مشابهی را انتخاب کنند، اولویت با توجه به ترتیب ارائه در نبرد نهایی (قسمت ۱۲) مشخص می شود. انتخاب ها باید بلافاصله اعلام عمومی شود.

9- امتیازدهی

در انتهای هر مرحله از یک نبرد علمی ،داورها با در نظر گرفتن تمام ارائه ها ، سوال ها و جواب به آن ها، و مشارکت افراد در بحث، داورها به تیم ها امتیاز می دهند. هر عضو هیئت داوران یک امتیاز صحیح بین ۱ تا ۱۰ نمایش می دهد. میانگین بالاترین و پایین ترین امتیاز داده شده میانگین گرفته میشود و به عنوان یک امتیاز با سایر امتیازها جمع می شود. این عدد برای محاسبه ی میانگین امتیاز گروه مورد استفاده قرار می گیرد. میانگین امتیاز هر گروه با توجه به نقش ایفا شده در یک ضریب ضرب میشود.

l ضریب ارائه دهنده ۳ می باشد ( اگر تعداد سوالاتی که رد کرده اند بیش از 5 سوال باشد، به ازای هر سوال اضافه 2/0 از ضریب کاسته می شود.)

l ضریب حریف ۲ می باشد.

lضریب منتقد ۱ می باشد.

و سپس تبدیل به امتیاز های نهایی می شوند.

۱۰ – پارامترهای رده بندی

امتیاز نبرد (SP )

امتیاز نبرد = جمع (میانگین نمرات داوران  ضریب نقش) (تا یک رقم اعشار گرد می شود)

امتیاز کل ( TSP)

امتیازکل = جمع امتیاز نبردها

 

۱۱ – نبرد علمی نهایی ( فینال )

سه گروه کسب کننده بیشترین امتیاز کل در نبردهای علمی به نبرد علمی نهایی راه می یابند. در صورتیکه تیم ها نمرات برابر داشته باشند بر اساس اینکه در نبرد علمی پیروز شده اند به مرحله نهایی راه می یابند.

اگر تیم هایی که تمام نبردهای علمی را برده باشند (یعنی در همه ی اتاق ها اول شده باشند ) و توسط امتیاز کل به نبرد نهایی نرسیده باشند، بهترین آنها (که توسط امتیاز کل  تعیین می شود) در نبرد نهایی به عنوان تیم چهارم حضور می یابد.

ترتیب ارائه در نبرد نهایی، توسط امتیاز کل تیم تعیین می شود به این صورت که هرچه امتیاز کل گروهی بالاتر باشد، تیم در موقعیت بالاتری در جدول بخش ۶ قرار خواهد گرفت.

۱۲ – رده بندی نهایی تیم ها در کاپ فیزیک ایران

تمام گرو هایی که در نیمه بالای جدول رده بندی قرار بگیرند مدال دریافت می کنند.

• تیمی که در نبرد علمی نهایی پیروز شوند. کاپ فیزیک ایران را دریافت می کند. رده بندی در نبرد علمی نهایی صرفا برحسب نمرات کسب شده در این نبرد و از نمرات نبردهای علمی قبلی مستقل می باشد.) اگر دو یا سه گروه امتیاز یکسانی در نبرد نهایی کسب کنند ، برنده با توجه به بیشترین امتیاز کل مسابقه انتخاب می شود.
• تمام گروه های راه یافته به نبرد علمی نهایی( فینال ) مقام اول و مدال طلا را دریافت می کنند.
• گروه های ربع اول جدول رده بندی مقام دوم و مدال نقره، و گروه های ربع دوم جدول مقام سوم و مدال برنز را دریافت می کنند.
• سایر گروه ها گواهینامه حضور در مسابقه را دریافت می کنند .
• سرپرستان تیم ها نیز، گواهینامه مسابقه را که شامل رتبه گروهشان است دریافت می کنند.